Erzurum Atatürk Üniversitesi

OLAY BİLGİLERİ

NEFRET SUÇU ANALİZİ

  • SOMUT VAKA

15 Temmuz 2016 sonrasında KHK ile kapatılan Konya Mevlana Üniversitesi’nde arşiv ve bilimsel araştırmalarında bulunan Doç.Dr.Şadi Aydın bir makalesinin yayınlanması için makalesini Atatürk Üniversitesi’nin akademik bir dergisi olan A Journal of Iranology Studies (Doğu Esintileri)’ye gönderdi. Bahse konu makale dergi editörü tarafından değerlendirilmek üzere tarafsız hakemlere gönderildi ve bir müddet sonra hakemlerin olumlu değerlendirmeleri sonucu editör tarafından yayımlanması kabul edildi. Nihayet makale derginin Eylül 2022, 17. sayısında birinci makale olarak yayımlandı. Fakat makale daha sonra Doç.Dr.Şadi Aydının KHK ile görevinden ihraç edildiği gerekçesi ile dergiden çıkarıldı.

  • VAKANIN TÜRK CEZA KANUNU (TCK) KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ

TCK md. 122’ye göre ; dil, ırk, milliyet, renk, cinsiyet, engellilik, siyasi düşünce, felsefi inanç, din veya mezhep farklılığından kaynaklanan nefret nedeniyle bir kişinin kamuya arz edilmiş belli bir hizmetten yararlanmasını engelleyen kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Somut olayda OHAL-KHK ile görevinden alınan Doç.Dr.Şadi Aydın’ın makalesini Atatürk Üniversitesi’nin akademik bir dergisi olan A Journal of Iranology Studies’de(Doğu Esintileri) yayınlatma talebi üniversite idaresi tarafından reddedilmiştir.. Bahse konu talep , başvuranın KHK ile ihraç edildiği gerekçesi ile reddedilmiştir. Atatürk Üniversitesi’nin başvuruyu reddetmesinin ardında yatan saik başvuranın siyasi düşüncesidir. Nitekim Doç.Dr.Şadi Aydın Gülen hareketine mensup veya harekete mensup olduğu iddia edilen kişilerin kamu görevinden ihraç edilmeleri için çıkarılmış bir KHK ile memuriyet görevinden ihraç edildi. 

Sonuç olarak olayda bir kamu kurumu yetkilileri tarafından işlenmiş nefret ve ayrımcılık suçu vardır.

  • VAKANIN ULUSLARARASI HUKUK KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ

Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı’nın İnsan Hakları ve Demokratik Kurumlar Ofisi’ne göre nefret suçu, bir gruba yönelik önyargı saiki içeren cezai eylemlerdir. Nefret suçları iki unsurdan oluşur: cezai bir eylem ve önyargı saiki.

Olayda, OHAL-KHK ile görevinden alınan Doç.Dr.Şadi Aydın’ın Atatürk Üniversitesi idaresine yapmış olduğu makale yayınlatma talebi reddedilmiştir. İnsan Hakları ve Demokratik Kurumlar Ofisi’nin yaptığı nefret suçu tanımına göre olayda Gülen hareketine iltisaklı olma nefreti saikiyle işlenmiş bir ayrımcılık suçu vardır.

  • BAĞLAMSAL BİLGİLENDİRME

Kanun Hükmünde Kararname (KHK) Nedir ?

20 Temmuz 2016 tarihinde Türkiye genelinde OHAL (Olağanüstü Hal) ilan edildi. OHAL kapsamında hükümete OHAL KHK’sı çıkartma yetkisi verildi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan başkanlığındaki Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP), Gülen hareketini 15 Temmuz 2016’da başarısızlıkla sonuçlanan sözde darbeyi kışkırtmakla suçladı ve tüm bu olağan ve olağanüstü KHK’lar Gülen hareketine yönelik daha geniş kapsamlı bir nefret kampanyasının parçası oldu. 

Temmuz 2016’dan sonra hükümet tarafından Gülen hareketi ile ilişkilendirilen yüzbinden fazla kişi işten atıldı. Binlerce eğitim kurumu kapandı, yüzden fazla medya kuruluşu kapatıldı ve gazeteciler tutuklandı. Yüzden fazla insan işkence sonucu öldü. Yurtiçinde ve yurtdışında onlarca insan kaçırıldı.

 Madde 122- (Değişik: 2/3/2014-6529/15 md.)

(1) Dil, ırk, milliyet, renk, cinsiyet, engellilik, siyasi düşünce, felsefi inanç, din veya mezhep farklılığından kaynaklanan nefret nedeniyle;

a) Bir kişiye kamuya arz edilmiş olan bir taşınır veya taşınmaz malın satılmasını, devrini veya kiraya verilmesini,

b) Bir kişinin kamuya arz edilmiş belli bir hizmetten yararlanmasını,

c) Bir kişinin işe alınmasını,

d) Bir kişinin olağan bir ekonomik etkinlikte bulunmasını, engelleyen kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

https://hatecrime.osce.org/